ДНХ-ийн дараалал тогтоох

Эх сурвалж: www.yourgenome.org

Тус видео хичээлийг эх сурвалжаас үзнэ үү.

Жич: Агуулгын алхамыг зураг болгон татаж, тайлбарыг орчуулав.

ДНХ-ийн дарааллыг тогтооно гэдэг нь түүнийг бүтээгч нэгж
буюу СУУРЬ ямар дарааллаар байрласныг илрүүлэх ажиллагаа юм.

ДНХ-ийн дарааллыг тогтоохоос өмнө
түүнийг богино хэсгүүд болгон тасдаж

плазмидын ДНХ-д нэгтгэнэ.

Уг плазмидын ДНХ-ийг бактерит суулгана.

Бактер үржиж олшрохын хэрээр
ДНХ-ийн гинж маш олон болж хувилна.

Дараа нь бактераас ДНХ-ээ ялган авч
дарааллыг нь тогтоох ажиллагаанд орно.

Ялгаж авсан ДНХ-ээ дараалал тогтоох урвал явуулах
хавтангийн үүрэнд хийнэ.

Дээр нь дараах агуулагдахуун бүхий холимгийг нэмнэ. Үүнд:
ДНХ-ийн чөлөөт сууриуд-A, C, G, T; ДНХ полимераз энзим;
ДНХ праймер; флюресцент өнгө ялгаруулагчтай холбогдсон 
ДНХ-ийн сууриуд (Төгсгөлийн суурь)

Дараалал тогтоох урвалыг эхлүүлж
хавтанг 96 хэм хүртэл халаана.

Энэ үед ДНХ хоёр дан гинж болж сална.

Дараа нь хэмийг 50 болгон бууруулахад
ДНХ праймер плазмидын ДНХ-тэй холбогдоно.

Хэмийг 60 болгож нэмэхэд
ДНХ полимераз ДНХ праймертай холбогдоно.

ДНХ полимеразын тусламжтайгаар ДНХ-ийн чөлөөт сууриуд
эх гинжтэй холбогдож шинэ гинж үүсгэнэ.
Энэ ажиллагаа Төгсгөлийн суурь холбогдох хүртэл үргэлжилнэ. 

Төгсгөлийн суурь холбогдсон тохиолдолд
ДНХ-ийн шинэ гинжинд өөр суурь нэгдэхгүй.
Төгсгөлийн суурь холбогдмогц
ДНХ полимераз ажиллагаагаа зогсоож гинжнээс сална.

Хавтанг 96 хэм хүртэл халаахад
ДНХ-ийн эх ба шинэ гинжүүд сална.

Энэхүү халааж, хөргөх ажиллагааг олон дахин давтах замаар харилцан адилгүй урттай ДНХ-ийн фрагментуудыг үйлдвэрлэнэ. Тухайн фрагментын урт нь Төгсгөлийн суурь хэзээ холбогдохоос хамаарна. 

ДНХ-ийн дарааллыг уншихын тулд Электрофорезын аргаар 
харилцан адилгүй урт бүхий фрагментуудыг хооронд нь салгана.

Хавтангийн үүр бүрийг хялгасан гуурстай холбож
цахилгаан цэнэгээр үйлчлүүлнэ.

Энэ үед сөрөг цэнэгтэй ДНХ-ийн молекулууд хялгасан гуурсанд орж ирнэ.
Хялгасан гуурс бүр хөөсөрхөг бүтэцтэй гель агуулна. 

ДНХ-ийн богино фрагментууд уртуудаасаа хурдан урагшилна.

Ингэснээр фрагментууд хамгийн богиноосоо эхлэн
хамгийн урт хүртлээ эрэмбэлэгдэнэ. 

ДНХ-ийн фрагментыг хялгасан гуурсны үзүүрт очиход
тэнд байрлах лазер Төгсгөлийн суурийг нь гэрэлтүүлнэ.

Уг гэрлийг камер мэдэрч бүртгэж авна.

Төгсгөлийн суурь бүр өөр өнгө өгнө:
A-ногоон, С-хөх, G-шар, Т-улаан. 

Хамгийн богино фрагмент эхэлж уншигдана.
Хамгийн урт фрагмент хамгийн сүүлд уншигдана.

Генийн дараалал тогтоогч машин нь
Төгсгөлийн суурийн ялгаруулсан өнгийг
дараалсан шоо байдлаар тэмдэглэнэ.  

Өнгө бүхий шоо тус бүр
ДНХ-ийн фрагмент бүрийн Төгсгөлийн суурийг илтгэнэ.

Эдгээр өнгийг үсгээр илэрхийлэхэд
шинжилж буй ДНХ-ийн дараалал гарч ирнэ.